Kleuteronderwijs
Ook met kleuters kan je verder gaan dan 'over dieren leren'.
Met behulp van de vijf vrijheden – die zijn vertaald naar vijf symbolen op hun niveau – kunnen de jonge kinderen ontdekken en begrijpen wat dierenwelzijn inhoudt. Ze kunnen bovendien verkennen wat ze zelf kunnen doen opdat de dieren waarmee ze omgaan zich goed voelen.
Kleuters zijn vaak erg geïnteresseerd in dieren. Dieren vormen dan ook een dankbaar thema om rond te werken in de kleuterklas. Wil je echter verder gaan dan ‘over dieren leren’ met je kleuters? Het lesmateriaal van Oog in oog zorgt voor de verdieping naar ‘dierenwelzijn ontdekken en onderzoeken’.
Behoeften van dieren
De lessen van Oog in oog vertrekken steeds vanuit de behoeften van dieren. In het thema dierenwelzijn maken de kleuters kennis met de vijf vrijheden, een gekend kader om dierenwelzijn te onderzoeken vanuit wat dieren nodig hebben. Die vijf vrijheden zijn vertaald naar vijf symbolen op hun niveau: eten en drinken, huisje, verzorging, niet bang zijn en kunnen doen als een echt dier. In de thema's gezelschapsdieren en landbouwdieren worden die vijf symbolen dan weer gebruikt om de behoeften van zes gezelschapsdieren en vier landbouwdieren te onderzoeken. Zo gaan de kleuters na wat ze zelf kunnen doen om te zorgen dat een dier zich goed voelt.
Inlevingsvermogen prikkelen
Om echt vanuit de behoeften van dieren te kunnen vertrekken, is het waardevol om jezelf te verplaatsen in het dier. In het lesmateriaal van Oog in oog worden de kleuters geregeld gevraagd om vanuit het dier te denken en te voelen, bijvoorbeeld door in de huid van de hond te kruipen, door als een kat te bewegen of door tot rust te komen in het konijnenrusthoekje. Bij kleuters is het empathisch denken nog in volle ontwikkeling. Anderzijds houden veel kleuters van rollenspellen en leven ze zich vol overtuiging in andere personages in, of het nu mensen, dieren, feeën of monsters zijn. Het is goed om van jongs af aan het inlevingsvermogen te prikkelen en te oefenen op het wisselen van standpunt of perspectief. De inlevingsoefeningen kunnen heel waardevol worden als de klasbegeleider er op dat moment op let dat ze écht oefenen op het inleven (en niet zichzelf blijven in de gedaante van een dier).
Wist je dat zicht krijgen op verschillende perspectieven een onderdeel van systeemdenken is? Door een handeling, gebeurtenis of actie te bekijken vanuit verschillende standpunten, ontdek je dat de betekenis ervan kan verschillen naargelang je perspectief.
Systeemdenken ondersteunt leerlingen in het onderzoeken van onze complexe wereld. Systeemdenken zorgt voor een genuanceerd wereldbeeld dat rekening houdt met de verschillende standpunten in een verhaal. Systeemdenkers bekijken een probleem op zoveel mogelijk manieren en staan open om de realiteit te blijven onderzoeken en hun standpunt bij te stellen.
Meer weten over systeemdenken? www.djapo.be
Aandacht vasthouden
Het is niet altijd evident om de aandacht van kleuters lang vast te houden. Het materiaal van Oog in oog is doordacht opgebouwd om de kleuters te blijven prikkelen. In de verschillende lessen komen verschillende werkvormen aan bod. Korte activiteiten worden afgewisseld met bewegingstussendoortjes, kleine, inhoudelijke muzische activiteiten zoals liedjes en gedichtjes en hoekenwerk.
Visueel en concreet
Voor kleuters is het erg belangrijk om de inhoud tastbaar en concreet te maken. In de ontwikkeling van het lesmateriaal van Oog in oog werd extra aandacht besteed aan het visuele. Waar mogelijk wordt vertrokken van levensechte materialen, bv. echt dierenvoer, voeder- en drinkbakken, een hondenmand … Daarnaast voorziet Oog in oog erg veel ondersteunende beelden. Het beeldmateriaal werd doordacht geselecteerd en toont voornamelijk de natuurlijke situatie waarin de getoonde dieren zich idealiter bevinden.
Tip! Hoewel vertrekken van concreet materiaal zeker voor kleuters meestal de beste optie is, haal je het best niet zomaar een dier in de klas. Het dier kan stress krijgen van de drukte en de aandacht van de kinderen. Beter is om het dier in zijn eigen habitat op te zoeken, uiteraard nog steeds met aandacht voor hoe het dier zich voelt.
Webinar: een bredere kijk op dierenwelzijn in de klas
Wil je meer weten over hoe je het thema dierenwelzijn aanpakt in de klas? In het webinar ‘Een bredere kijk op dierenwelzijn in de klas’ dat je gratis kan herbekijken, krijg je boeiende werkvormen, handige tips en nuttige aandachtspunten aangereikt om rond dierenwelzijn te werken in het basisonderwijs.
Meezingen met Oog in oog!
Wat is er leuker dan vrolijk zingen in het thema?
Met het Oog in oog-lied leven kleuters zich in allerlei dieren in. Van het konijn, het schaap en de vis, tot de bonobo, de pelikaan en ... het vogelbekdier!
Lessen in de kijker
